Filtermateriaal

Mechanisch filtermateriaal

Filtermateriaal om zichtbaar vuil uit het water te halen

borstels
matten
zeef

Biologisch filtermateriaal

kaldnes
biochips

Bacteriën uit een flesje

Adviesgroep Koi en vijver - page under construction
Hier wordt nog aan gewerkt

Plantenfilter

Waterflow

Onder de waterflow wordt verstaan de circulatie(snelheid) van het water. In de meeste gevallen zorgt een pomp voor de circulatie. Water wordt rond gepompt door het filter om op die manier een goede waterkwaliteit te krijgen.

Waterflow in een Koivijver

Het water in onze vijvers ‘moet’ door een filter worden gepompt. Hierin worden dan alle giftige afvalstoffen uit het water gehaald. Het uiteindelijke doel is dat het water kwalitatief goed is. Dit wordt bereikt door een samenloop van verschillende factoren. Hoe is de werking van het filter? hoeveel water stroomt er door de filter? Hoeveel vissen zitten er in de vijver? En hoeveel voert wordt gegeven.

Het is onmogelijk om te zeggen dat als al het water vijverwater een keer per x uur door het filter is geweest, de circulatieflow van de vijver goed is. Wel kan je stellen dat als de waterkwaliteit goed is, de circulatieflow waarschijnlijk voldoende is.
Doorgaans is het wel van toepassing dat een hogere flow beter is. Het water wordt schoner als het vaker kort door het filter gaat dan soms langzaam door het filter stroomt.
Daarnaast is de kans kleiner voor dode hoeken in de vijver (daar waar het water stil staat) bij een hogere flow. Ook zal de bodem schoner worden gezogen bij een hogere flow.

Wet van Bernoulli

De wet van Bernoulli is een natuurkundige wet die het stromingsgedrag van vloeistoffen en gassen beschrijft en de drukveranderingen aan hoogte- en snelheidsveranderingen relateert. Hiermee is het mogelijk om uit te rekenen hoeveel weerstand water ondervindt bij de stroming door de buizen. Dus hoeveel moeite het de pomp kost om ons water rond te pompen.

Afbeelding behorende bij de Wet van Bernoulli, bron Wikipedia

Wij gaan in dit artikel niet verder in op de formules enzo die hierbij komen kijken. Dit hebben wij uitgezocht en verwerkt in ons invulformulier onderaan deze pagina.

Pompverlies door weerstand

De pomp heeft een bepaalde kracht om water rond te pompen. Bijvoorbeeld 100 liter per minuut. Dat wil echter niet zeggen dat er uit de pomp ook elke minuut 100 liter water komt. Deze capaciteit zal wel uit de pomp komen als je deze in het water hangt zonder buizen er aan.
Echter het kost de pomp een bepaalde kracht om water omhoog te brengen. Water ondervind weerstand als het door de buizen moet worden “geduwd”. Een knikbocht geeft bijvoorbeeld meer weerstand dan een getrokken bocht.

In onderstaand formulier kunt u ingeven welke materialen zijn/worden gebruikt bij het buizen systeem van uw vijver.


Voorbeeld: berekening waterweerstand

Als eerste moeten we uitrekenen hoeveel water er per seconde door de buizen gaat. Hiervoor gebruiken we het onderstaande formulier. Vul hierbij als eerste in hoeveel water uiteindelijk rond moet worden gepompt en welke diameter pijp wordt gebruikt.
Hier komt een bepaalde snelheid van het water uit. Als de snelheid hoger wordt dan 1,5 meter per seconde is het raadzaam de samenstelling aan te passen gezien dit teveel weerstand geeft / het teveel energie kost water op deze manier rond te pompen.

Daarna wordt opgeven wat de samenstelling is van het buizenstelsel. Hoeveel meter rechte pijp is gebruikt, hoeveel bochten enz. Als dit allemaal is ingegeven dan komt daar een totaal drukverlies in cm opvoerhoogte uit.

Voorbeeld grafiek van drukverlies bij waterpompen.
Deze kunt u meestal in de gegevens van de pomp vinden.

Al voorbeeld zouden we graag 16 m3 per uur rond willen pompen. Pomp B lijkt daar geschikt voor. Echter hebben we in het voorbeeld te maken met een buisdiameter van 75, 5 meter pijp, 3 90° knikken, een kogelkraan en een schuifkraan. Tot slot een UVlamp. Uit de berekening komt een verlies van 108 cm.
Kijken we dan opnieuw in de grafiek, dan zien we dat bij een opvoerhoogte van 1 meter pomp B “nog maar” 14m3 kan verpompen. Pomp C zal in dat geval beter zijn.

Luchtpomp

Een luchtpomp is onmisbaar in een vijver. Deze kan er voor zorgen dat de stroming in het water komt of wordt gebruikt voor het op peil houden van het zuurstof gehalte.

Op deze pagina bespreken we de volgende onderdelen:



Het doel van beluchten

Een Koi haalt niet op dezelfde manier als mensen adem. Maar een koi heeft natuurlijk wel zuurstof nodig. Hiervoor laat hij water langs de kieuwen stromen. De kieuwen zorgen ervoor dat bepaalde stoffen in het water opgenomen worden door de vis. Maar ook dat afvalstoffen worden afgegeven aan het water.
Dit werkt op een manier die ervoor zorgt dat er evenwicht is. Evenveel zuurstof in het bloed van de vis als in het water en evenveel ammoniak ik het water als in de vis.
De vis zet zuurstof om in ammoniak. Zolang wij er voor zorgen dat er voldoende zuurstof in het water is, kan de uitwisseling plaats vinden en de vis dus “ademen”.
Zolang ons filter er voor zorgt dat er (bijna) geen ammoniak in het water is, kan de vis zijn afval kwijt.

Wij moeten er dus voor zorgen dat er voldoende zuurstof in het water is. De meest gebruikte manier is beluchten met een luchtpomp.
Zuurstof opname in/door het water gebeurt aan de rand van het water met de lucht. Hoe meer rand er is, hoe meer uitwisseling zal plaatsvinden. Kleine luchtbellen en een bewegend oppervlakte is dus effectiever.

Zuurstofopname water
Zuurstof wordt door water opgenomen aan het oppervlakte met lucht. Het is daarom beter enige golven in het water te hebben en te beluchten met kleine luchtbellen.



Luchtpompen

Er zijn veel verschillende luchtpompen op de markt. Onze ervaring is dat je goed moet kijken waarvoor je de luchtpomp gaat gebruiken. Immers een luchtpomp voor het beluchten van een filter heeft andere eisen dan die voor een airlift. Een snelle zoektocht op Google naar “luchtpompen voor vijver” geeft 143.000 resultaten. Als je daar geen keuze uit kan maken….
Maar waar moet je dan op letten?

Google zoekresultaat luchtpomp (bron: Google)
Google zoekresultaat luchtpomp (bron: Google)

Prijs

Belangrijk is natuurlijk dat de gekozen pomp in je budget past. Maar goedkoop is vaak ook duurkoop. Waar je bij prijs op moet letten zijn eigenlijk 3 punten:
Aanschafprijs: Wat kost je gewenste pomp in verschillende winkels. Wil je hem bij je eigen dealer kopen of volstaat elke winkel van internet?
Energieverbruik: hoeveel energie verbruikt de gekozen pomp?
Kosten revisieset: Elke 2 jaar moet het membraan worden vervangen. De prijs van een revisieset loopt per merk nogal uit een. Dan mag de pomp wel langer mee gaan, maar al betaal je elke keer 50,- extra wordt het toch nog een dure grap.

Hoeveelheid lucht versus diepte

Als je een luchtsteen aan sluit op je luchtpomp en je laat die in de vijver zakken, dan zie je op een gegeven moment dat er minder / geen lucht meer uit komt. Dit komt door de kracht van de pomp. Hoe dieper de luchtuitlaat, hoe meer kracht (druk) het kost om te werken.
Zoek je een luchtpomp voor een airlift, dan is de diepte dus 1,7 meter. Maar daar hoeft verhoudingsgewijs maar weinig lucht naar toe.

Je filter is veel minder diep en hoeft daarom ook minder druk te leveren. Echter, als je in het filter met 10 luchtballen wilt werken, moet je pomp wel 50l/m lucht kunnen leveren.



Airlift

Een luchtbel die onder water vrij komt gaat omhoog. Onderweg naar boven wordt het water aan de kant geduwd en ontstaat een opwaartse stroming. Dit is het principe van de airlift.
Onderin een buis wordt lucht geblazen en in de weg naar boven neemt die lucht veel water mee.

“Vroeger” gebruikte waterpompen nog veel energie en konden ze aan en uit. Tegenwoordig zijn deze veel beter te regelen en ook veel zuiniger geworden. Een airlift kan bergen water verzetten met een 20L luchtpomp. Daarmee was de airlift een geweldige ontdekking waar veel mee kon worden bespaard.

Werking airlift

De uitvoer van een gravity gevoed filter stroomt in een dikke buis. Deze buis noemen we de collector. Hierin wordt het water verzameld wat door de airlift retour vijver moet.
In deze collector staat een buis (stijgbuis) die is aangesloten op de vijver. Onderin deze buis wordt lucht gepompt, waardoor het water uit de collector naar boven stroomt. De stijgbuis is aangesloten op de vijver en zo stroomt het water uit de collector de vijver in.

Schematische weergave airlift
Schematische weergave airlift



Met veel experimenteren is gebleken dat de stijdbuis een lengte van 1,7 meter het meeste rendement geeft. Dit is de afstand tussen het wateroppervlak (van de vijver) en de luchtkamer van de airlift.

De retour in de vijver moet zo’n 5 tot 10 cm onder water zitten.
Tussen de stijgbuis en de vijver horen nog 2 Tstukken te zitten die open zijn aan de bovenkant. Hier komt al het lucht uit wat onderin de airlift is gepompt. In het eerste Tstuk zal ook veel schuim komen. Een van de prettige bijwerkingen van een airlift is het feit dat deze ook werkt als eiwit afschuimer.

De airlift wordt ook wel eens een Belgische uitvinding genoemd. De Koivrienden.be hebben dan ook onwijs veel ervaring opgedaan met het bouwen van de airlift. Op youtube staan 2 duidelijke instructie video’s over het bouwen van de airlift.

 

logo koivrienden

Bekijk deel 1 van de airlift film van koivrienden.be op youtube

 
  Bekijk deel 2 van de airlift film van koivrienden.be op youtube  


Verschillende soorten luchtstenen

Zuurstof wordt door het water opgenomen aan de rand van de luchtbel. Hierdoor is het beter veel kleine luchtbellentjes te maken dan een grote. Dat is nu precies de functie van de luchtsteen. Doordat de lucht via de luchtsteen gaat krijgt het zuurstof beter de kans om zich met het water te vermengen.

Luchtstenen
Luchtstenen zijn in alle vormen en maten te koop. Belangrijk is dat de hoeveelheid lucht die door alle luchtstenen bij elkaar kan gaan, groter is dan de capaciteit van de luchtpomp

Het belang van de juiste luchtstenen wordt wel eens onderschat. Uiteindelijk bepaalt niet de luchtpomp de zuurstofafgifte aan het water maar hoeveel oppervlak lucht in aanraking komt met water.
Bij de aanschaf van luchstenen wordt de informatie verstrekt hoeveel lucht er door dat type steen kan per minuut. Zorg ervoor dat je capaciteit minimaal overeen komt met de afgifte van je pomp. Anders kan de pomp zijn lucht niet kwijt, wat nadelig is voor de levensduur van de pomp.



Revisieset monteren

Een goede luchtpomp heeft jaarlijks / om het jaar onderhoud nodig. Het membraan in de pomp maakt honderden bewegingen per minuut en gaat op den duur lekken. De pomp verliest dan zijn kracht.
Daarnaast komt het losgeraakte rubber in het systeem waardoor de pomp warm (heet) wordt.
Het vervangen van deze onderdelen is vrij simpel en bespreken wij in onderstaande tekst stap voor stap.

Revisie luchtpomp stap 1
Voor de revisie van een luchtpomp hebben we nodig: Revisieset, schroevendraaier plat, ringsleutel of dopsleutel, kwast. (optioneel vinylspray en vervangende boutjes)
Revisie luchtpomp stap 2
Draai aan de onderkant de 4 boutjes los. Gebruik hiervoor een ringsleutel of dopsleutel. Als de boutjes roestig zijn, adviseren wij deze te vervangen. Hierdoor voorkom je de volgende keer problemen. Deze boutjes hadden ook een inkeping voor een schroevendraaier. Gebruik toch liever een ringsleutel of dopsleutel. De schroevendraaier inkeping draai je vrij snel dol.
Revisie luchtpomp stap 3
Eenmaal open is het raadzaam eerst wat foto’s te maken zodat monteren straks weer makkelijk gaat. Veeg daarna het eerste vuil weg met een kwast.
Revisie luchtpomp stap 4
Demonteer de luchtkamer. Haal eerst de luchtslang los (gele pijl). Doe dit voorzichtig en spray eventueel wat vinylspray of siliconenspray op de luchtslang zodat deze soepel wordt. Daarna de 4 boutjes los draaien (witte pijlen). Wederom is het verstandig een ringsleutel of dopschroevendraaier te gebruiken.
Revisie luchtpomp stap 5
Als de kapjes van de luchtkamer (gele pijlen) los zijn, kan het boutje los van het membraan. Vaak zitten deze echt goed vast.
Revisie luchtpomp stap 6
Het membraan was hier helemaal los gescheurd van de montage ring. Verwijder alle onderdelen.
Revisie luchtpomp stap 7
Bij het loshalen van het membraan is soms een schroevendraaier nodig om wat te wrikken. Let op dat het onderdeel waar het membraan op vast zit (geel vierkant), een los onderdeel is wat door een magnetisch veld op zijn plaats wordt gehouden.
Revisie luchtpomp stap 8
Als alles los is, dan kunnen we de pomp grondig schoon maken.
Revisie luchtpomp stap 9
Als het losse onderdeel waar het membraan op vast zit weg wordt gehaald, kan je goed in het midden schoon borstelen. Zelf spray ik dan altijd de luchtslangen en het rubber rond de onder-plaat nog om uitdroging te voorkomen (gele pijlen).
Revisie luchtpomp stap 10
Het nieuwe membraan monteren. Controleer hoe het membraan in de luchtkamer hoort en hou de uitgang naar de luchtslang. Dan kan het membraan vast worden gezet. Meestal krijgt u bij de revisieset hier een nieuw borgmoertje voor. Let erop, dan de afgeronde kant aan de buitenkant komt.
Revisie luchtpomp stap 11
Dan kan de luchtkamer er weer op. Bij deze pomp waren de boutjes nog mooi en zijn niet vervangen. Roestige boutjes wel vervangen. Bij het monteren van de luchtslang zag ik dan een ring gescheurd was (gele pijl). Daarom heb ik hier nog een tie-wrap over gezet.
Revisie luchtpomp stap 12
Alles schoon en vast.
Revisie luchtpomp stap 13
Vaak zit aan de binnenkant van de behuizing ook nog vuil. Dit moet ook schoon worden gemaakt.
Revisie luchtpomp stap 14
Dan (indien aanwezig) het luchtfilter vervangen. Demonteer de filterkap en verwijder het rubber. Let hier ook op hoe deze vast zit, zodat monteren van de nieuwe duidelijk is.
Revisie luchtpomp stap 15
Alles schoon? Let bij het plaatsen van het rubber erop dat deze op dezelfde manier komt als de oude.
Revisie luchtpomp stap 16
Dan de moeren onderin weer vast zetten. Deze waren roestig dus zijn vervangen. Gebruik hierbij RVS moeren. Tot slot de rubber pootjes nog even sprayen.
Revisie luchtpomp stap 17
Na het monteren de pomp een paar minuutjes laten blazen. Zodat de eventuele spray die in het systeem gekomen is, niet in de vijver komt.

Meerkamerfilter

Een meerkamerfilter geleid het vuile water door een aantal kamers waarin filtermateriaal zit. Hierbij wordt het filtermateriaal steeds fijner, waardoor steeds kleiner vuil wordt tegen gehouden. Het filter vangt al het vuil en zal door onderhoud schoon moeten worden gemaakt.

Meerkamerfilter

Werking Meerkamerfilter:

Het water stroomt van kamer naar kamer door het filter. In sommige filters gaat dat in de eerste kamer van onder naar boven en de kamer ernaast weer van boven naar onder. Dus “op en neer” door de kamers. Maar soms zit er tussen de kamers een dubbele wand waardoor het water weer naar beneden loopt. Dan loopt al het water steeds van onder naar boven door het filter materiaal.

De opstelling kan zeer compact zijn, doordat alle kamers tegen elkaar staan. In elke kamer kan op een verschillende manier worden gefilterd, waardoor het water aan het eind van het filter weer schoon hoort te zijn.

In tegenstelling tot een trommelfilter, wordt er in een meerkamerfilter niets automatisch gedaan. Je zult dus zelf regelmatig moeten controleren of het filter vuil is en deze dan spoelen. Dat je dit niet in je nette kleding moet doen, kan ik uit ervaring vertellen. Ondanks dat de kamers onderin een aansluiting hebben om het vuile water te lozen, zat ik meestal onder de spetters drek als ik klaar was.

Voor en nadelen:

Positief Elke kamer kan zijn eigen filtermateriaal hebben, waardoor een hele diverse samenstelling te maken is.
Positief Een meerkamerfilter is relatief goedkoop en daarmee een veel gekozen methode.
Negatief Het filter vervuilt en moet regelmatig schoon worden gemaakt.
Negatief Schoonmaken is niet (lang) leuk en je zit zelf meestal ook onder.
Negatief De werking van het filter is evengoed als het onderhoud ervan. Bij een vuil filter zal deze niet werken en een bron van bacteriën worden.

Meerkamerfilter met vortex

Een vortex is eigenlijk niets anders als een voor filter of bezink-kamer.

Meerkamer filter met vortex

Werking Vortex:

Een vortex is meestal rond uitgevoerd waarin het water langzamer stroomt dan door de buis. Je kunt het het beste zien alsof de buis ineens veel dikker wordt. Het water krijgt meer ruimte en zal dus langzamer stromen. Hierdoor zakt het grove vuil al naar de boden.

Vaak wordt deze kamer ook gevuld met borstels. Hiermee is eigenlijk een extra kamer gemaakt. Dat werkt (meestal) beter dan alleen een bezink-kamer.

Voor en nadelen:

Positief Het maakt een extra kamer aan je meerkamerfilter, welke bedoeld is voor grove filtering.
Negatief Bij een hoge flow zal de werking minder zijn en wordt er meestal voor gekozen de vortex te vullen met borstels.

Trommelfilter

Een trommelfilter geleid het vuile water door een zeef. Hierbij zit het zeefdoek op een trommel die rond kan draaien, vergelijkbaar met een wasmachine. Is de zeef vuil, dan wordt deze met enkele drukspuitjes schoon gespoten, waarbij het vuile water uit het systeem loopt.

3D Tekening van een trommelfilter
3D weergave van een trommelfilter (zonder behuizing).

Werking Trommelfilter:

Continue meet het filter het waterniveau aan de “schone” kant van de trommel. Op een bepaald moment is het zeefdoek vervuild en zal deze minder water door laten. Hierdoor zakt het waterniveau aan de andere kant van de trommel. Zodra deze te laag is, dan zal de trommel een of meer rondjes draaien. Een drukpomp en een aantal sproeikoppen spuit het doek schoon. Het vuil loopt via een afvoergoot het filter uit.
Het is te adviseren deze afvoer in een bak te laten uitstromen waarna het overloopt in het riool. Direct op het riool aansluiten kan leiden tot verstopping. In het voorjaar kunnen we immers flinke proppen draad-alg uit het water gefilterd worden.

Het waterverbruik van de trommelfilter is gering door de hoge druk waarmee wordt gereinigd. Wel is het raadzaam om met een vlotterkraan de vijver steeds bij te vullen. Het water wat hiermee ververst wordt, kan als verwaarloosbaar worden beschouwd. Het is dan ook niet verstandig dit mee te tellen in de wekelijkse verversing. Echter is het afhankelijk van de instellingen of je de trommel al bij 1 cm hoogte verschil laat spoelen of bij 10 cm. Hoe kleiner het toegestane verschil, hoe vaker hij zal spoelen en dus hoe meer water er wordt verbruikt (ververst).

Het filterdoek om de trommel kan het vijverwater tot deeltjes van 70 micron (0,07 mm!) zeven. Doorgaans wordt 100 micron gebruikt. 120 of 160 zou ook kunnen.

Trommelfilter met in en uitvoer aan een kant

Voor en nadelen:

Positief De zeef maakt zichzelf schoon waardoor het filter daarmee zo goed als onderhoudsvrij is.
Positief De fijnmazigheid van 180 ~ 70 micron is ook een pluspunt. Hierdoor wordt (nagenoeg) alle vervuiling uit het water gehaald.
Positief Het gemak van de volautomatische werking, het lage onderhoud en de enorme doorstroomcapaciteit.
Negatief De hoge aanschafprijs.
Negatief De forse afmetingen van filter zorgt ervoor dat deze flinke ruimte in neemt.
Negatief Doordat elke spoelbeurt een klein beetje water wordt geloosd, zakt het vijverniveau. Hierdoor adviseren wij een kraan met vlotter aan te sluiten zodat het waterniveau op pijl blijft.

Combi filter

Een combifilter is een trommelfilter met een extra filterkamer voor een biologisch filter. Meestal wordt hier een bewegend bed in toegepast, maar alles is mogelijk.

Combifilter
Combifilter met twee kamers

Werking Combifilter:

Bij een combifilter heeft de maker eigenlijk een trommelfilter en een biologisch filter tegen elkaar aan gezet. De kamers zijn met elkaar verbonden zoals in een meerkamer filter. Hierbij is in de eerste kamer de trommel aangesloten en in de kamer(s) erna de bioloog.

Voor en nadelen:

Positief Alle voordelen van een trommelfilter zijn van toepassing.
Positief De bioloog staat tegen de trommel aan, waardoor veel ruimte wordt bespaard. Maar ook extra aansluitwerk / kranen / etc.
Negatief De ervaring leert dat vijvers met een combi filter langer nodig hebben om goed in biologisch evenwicht te komen. Er zijn voorbeelden waarbij het meer dan een jaar duurde voordat alle nitriet uit het water was.

Nieuw filter opstarten

Adviesgroep Koi en vijver: Bouw koivijver (Koen Schurmann)

Bouw koivijver (Koen Schurmann)

Facebook staat weer vol met enthousiaste verslagen en foto’s.
“Het voorjaar is begonnen en wij gaan een koivijver bouwen!” De meeste vijvers worden tegenwoordig gefilterd met een voorfilter en een bewegend bed.

Adviesgroep Koi en vijver adviseert u om gelijk te starten met het inwerken van het biologische filter. Door nu al te beginnen met het filter opstarten, kunnen straks de eerste problemen voorkomen worden.

Wat doet een filter van een koivijver?

Een filter haalt afvalstoffen uit het water. Zichtbare en onzichtbare afvalstoffen die in het water zijn gekomen kunnen schadelijk zijn voor onze koi. Daarom moeten wij die uit het water filteren.
Het zichtbare afval zal heel duidelijk zijn. Afgevallen blaadjes, vissenpoep en zo halen we uit het water. Maar in het water zit ook onzichtbaar afval, zoals Ammoniak.

Vissen scheiden Ammoniak af via hun kieuwen en ontlasting. Deze Ammoniak is zeer giftig en moet daarom uit het vijverwater gefilterd worden. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van bacteriën die de Ammoniak omzetten in Nitriet. Deze Nitriet wordt weer omgezet in Nitraat. Deze bacteriën hebben een ondergrond nodig om op te leven. Hierdoor bestaat het biologisch filter vaak uit materiaal met een groot oppervlakte, zodat er veel ruimte is voor de bacteriën om aan te hechten.

Adviesgroep Koi en vijver:Stikstofkringloop

Stikstofkringloop

Hoe start een filter

Zodra de eerste vissen de vijver in gaan, komt er Ammoniak in het water. Dit zorgt ervoor dat deze bacteriën (in aantal) gaan groeien. Maar voordat er voldoende bacteriën zijn, zal de Ammoniak gevaarlijk hoog oplopen. Dit noemen wij een Ammoniakpiek.
Vervolgens zullen er voldoende bacteriën zijn om van de Ammoniak Nitriet te maken, maar bacteriën die de Nitriet omzetten in Nitraat zijn er nog niet voldoende. Ook deze bacteriën hebben tijd nodig om te zich te vermenigvuldigen. Daardoor kan vervolgens ook de Nitriet gevaarlijk hoog worden, wat wij de Nitrietpiek noemen. Veel verversen en regelmatig waterwaardes meten is dan ook het advies als een vijver wordt gestart.

Maar zou het niet prettig zijn als het filter al heel veel bacteriën heeft als de eerste vissen komen? In dit artikel leest u simpele handelingen om een biologisch filter op te starten.  Hiermee kan een Ammoniakpiek / Nitrietpiek worden voorkomen of in elk geval beperkt worden.

Achterliggende gedachte

De bacteriën die nodig zijn om Ammoniak en Nitriet af te breken zitten al in het kraanwater, alleen in hele kleine aantallen. Deze bacteriën hebben een plaats waar ze zich kunnen vasthechten en voedsel nodig. Als dat aangeboden wordt gaan ze zich vermenigvuldigen. Het nieuw gekochte filtermateriaal is een uitstekende plaats voor de bacteriën om zich te hechten. Wat Ammoniak uit een fles en wat geduld zijn de overige 2 ingrediënten voor een filter vol met  autotrofe bacteriën, welke de Ammoniak omzetten in Nitriet en Nitriet in Nitraat.

 

Het filter opstarten zonder vissen, zo doe je dat

Benodigdheden:

  • Metselkuip (eventueel 2 in elkaar voor een betere isolatie)
  • Bewegend bed filtermateriaal
  • Luchtpomp (geschikt voor 3 à 4 grote luchtbollen)
  • Ammoniak (concentratie 5% of hoger)
  • Ammoniak testset
  • [optioneel] Aquariumverwarmingselement

 

Voorbereiding:

Het gebruik van een verwarmingselement is optioneel. De bacteriën groeien het snelst rond 22 graden. Echter op kamertemperatuur zal dit proces ook op gang komen. Evenals bij 15 graden. Echter hoe kouder de watertemperatuur, hoe langzamer het gaat.

Adviesgroep Koi en vijver: Filter opstarten

Filter opstarten

Hier zijn 2 metselkuipen gebruikt, om een betere isolatie te krijgen. Het verwarmen zal hierdoor goedkoper worden, maar of dit opweegt tegen de kosten van de 2e metselkuip is niet onderzocht. In de eerste kuip ligt een laag noppenfolie, waarna de 2e metselkuip daarin wordt geschoven.
Door middel van verdeelstukjes zijn 3 luchtbollen op de boden van de bak verdeeld. Het verwarmingselement wordt redelijk in het midden geplaatst. Eventueel kan deze met 2 stenen op zijn plaats worden gehouden.

Zet de verwarming op 22 graden en zet de luchtpomp aan. Zorg ervoor dat er voldoende water in zit, zodat het filtermateriaal goed kan bewegen en niet stil ligt.

Controleer dit regelmatig, zodat het filtermateriaal en het verwarmingselement niet droog komen te liggen.

In dit voorbeeld is gewerkt met kaldness. Echter elk filtermateriaal welke gebruikt wordt in een biologisch filter werkt op dezelfde manier.

De metselkuip mag niet meer dan 2/3 gevuld zijn met filtermateriaal om een goede circulatie van het water te garanderen.

 

 

 

 

Werkwijze:

Adviesgroep koi en vijver: filter opstarten

Filter opstarten

Bij de bouwmarkt of supermarkt zijn verschillende concentraties Ammoniak te koop. Hoe hoger de concentratie, hoe minder wordt gebruikt. Voeg 20 ml ammoniak toe, roer goed (wacht even) en test het water op Ammoniak. Indien de test op de 3e of 4e kleurenschaal uit komt, dan is het water goed, voeg anders opnieuw wat ammoniak toe en herhaal de test.

Controleer dagelijks of er nog voldoende water in de bak zit. Vul indien nodig water bij.

Test elke 3 dagen opnieuw het water op het Ammoniak gehalte. Voeg weer Ammoniak toe om het testresultaat tussen de 3e en 4e kleur op de kleurenkaart te houden.

Ververs wekelijks 30% van het water en vul dan weer de Ammoniak aan.

U zilt merken dat er in het begin weinig toevoeging nodig is en dat dit na enige tijd toe neemt. Op een gegeven moment (gem. 3 weken) zal dit stagneren en is elke keer dezelfde hoeveelheid nodig. Vanaf dat moment kunt u meer op gevoel gaan toevoegen en bijvoorbeeld 1x per week testen.

 

Als de vijver klaar is en de vissen komen:

Als de eerste vissen in de vijver komen wordt het tijd om een deel van het filtermateriaal in het filter te plaatsen. Haal (bijvoorbeeld 1/3 deel) van het filtermateriaal uit de bak, laat dit even uitdruppelen en plaats het dan in het filter.

Vul de metselkuip bij met water en eventueel nieuw filtermateriaal. Daardoor zal het nieuwe materiaal ook bewoond gaan worden door bacteriën. Controleer het water regelmatig.

Plaats dit filtermateriaal in de filterlijn. Vul dit aan met eventueel overig nieuw filtermateriaal.

 

Samengevat

Op het moment dat de eerste vissen in de vijver komen start de vervuiling van het water. Een nieuw filter bevat op dat moment niet genoeg bacteriën om al het Ammoniak en Nitriet af te breken. Door het filtermateriaal eerst een tijd in water met Ammoniak te plaatsen, groeien deze bacteriën al op het filtermateriaal, zodat als de vissen komen het filter een voorsprong heeft en zo veel problemen kunnen worden voorkomen.

Tekst:  René Grootscholten
Foto’s:  René Grootscholten
Koen Schurmann