Water: CO2-waarde

Gezond water is het belangrijkste van onze vijver. Immers hierin leven onze koi. Een vaak gehoord gezegde is: “Koi houden is water houden”. Daarmee wordt bedoeld dat als we onze vissen gezond willen houden, wij ervoor moeten zorgen dat er een gezonde leefomgeving is, dus kwalitatief goed water.  Koolstofdioxide (CO2)is hier een onderdeel van.

Wat is CO2 ?

Koolstofdioxide, ook kooldioxide of koolzuurgas genoemd, is een anorganische verbinding van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO2 In zuivere toestand is het een kleurloos en geurloos gas dat van nature in de aardatmosfeer voorkomt.
Koolstofdioxide wordt o.a. door bacteriën gebruikt om (in aantal) te groeien. (zie: Adviesgroep duikt dieper in de stikstofkringloop) Hierdoor is het dus een belangrijk kenmerk van de waterkwaliteit.

Deze waarde is niet met een druppelset te meten, maar op basis van de pH en KH te berekenen of op te zoeken in een tabel. In onderstaande tabel staat de COwaarde bij een KH tussen de 0,25 en 10 en een pH tussen de 6,0 en 9,0.

Adviesgroep Koi en vijver CO2 tabel

Zoek horizontaal de KH waarde en verticaal de pH waarde. Waar deze elkaar kruisen staat de CO2 waarde.

 

Welke waarde is gewenst in de vijver?

CO2 noodzakelijk bij Nitrificatie

Welke waarde voor de CO2 is nu ideaal voor een Koivijver?
Dat antwoord is moeilijk te geven. Het is niet zo eenvoudig als de NH3 of pH. Immers NH3 is giftig en wil je daarom niet in de vijver hebben. Koi voelen zich het prettigst bij een pH tussen de 7 en de 8, dus daar is ook eenvoudig een ideale waarde voor te bepalen.

Naarmate de hoeveelheid CO2 toeneemt in het water, wordt er een snellere nitrificering geconstateerd, welke op een gegeven moment zal stabiliseren. De ideale waarde zal dus op het punt liggen waar de nitrificering het snelste gaat. Daar beschikken de bacteriën dan over voldoende voedingstof om het snelst te kunnen anticiperen op veranderingen in de aangeboden hoeveelheid ammoniak (en nitriet).

Hoe kan de CO2 beïnvloed worden in onze vijver?

De verbranding van voedsel in het lichaam van de vissen in de vijver zal ervoor zorgen dat er CO2 in de vijver komt. De CO2 wordt net als andere afvalstoffen bij de kieuwen via diffusie uit het lichaam afgevoerd worden. Overdag onttrekken de (onderwater)planten COuit het water. Als in het donker de fotosynthese stopt, zal de verbranding door gaan en de planten dus in feiten CO2 produceren.
Tot slot heeft het beluchten van de vijver invloed op de CO2 waarde. Door het beluchten ontwasemen we dit gas uit de vijver. Beluchten brengt het water in beweging en haalt daarmee dus CO2 uit de vijver (gezien de concentratie in het water hoger zal zijn dan in de lucht). Maar het zorgt er ook voor dat er zuurstof wordt opgenomen door het water. Hierdoor kunnen wij, zeker bij warm weer, niet zomaar stoppen met beluchten.

In de tabel hierboven heeft u kunnen zien dat de CO2 waarde op te zoeken is op basis van de pH en KH. Er bestaat dus een direct verband tussen pH, KH en CO2. Dat wil dus zeggen dat als een van deze 3 verandert, de andere mee zullen veranderen, waarbij KH de meest stabiele is.

Minder beluchten zal ervoor zorgen dat er minder actief CO2 wordt afgevoerd uit de vijver en dat de pH op den duur iets hoger zal worden.

Verander op basis van dit artikel niet zomaar lukraak een van de factoren die invloed kunnen hebben op de totale kringloop van de vijver. Heeft u aanhoudend een ammoniak of nitriet probleem in uw vijver, overweeg dan wat minder te beluchten. Controleer regelmatig uw pH en KH waarde.

Ziet u dat deze veranderen en uit de tabel blijkt u hierdoor een hogere CO2 concentratie te hebben, dan zou het zomaar kunnen dat de concentratie ammoniak en of nitriet lager zal worden. In dat geval horen wij het graag (wilt u uw ervaring mailen naar info@koizorg.nl? bij voorbaat dank)

Het bijhouden van een logboek

Op het moment dat er problemen zijn en u krijgt een adviseur / koiarts over de vloer, dan zal deze vragen gaan stellen over de geschiedenis van de vijver. Het helpt als u dan kunt terugkijken in een logboek wanneer wat is voorgevallen.

Daarom raden wij alle beginnende vijveraars aan een logboek te gebruiken. Het nut hiervan is bij een oudere vijver, waar geen verbouwingen meer aan zijn en geen nieuwe vissen bij komen  minder groot, maar dat wil niet zeggen dat u dan geen logboek bij mag houden.

Waarom een logboek?

Enkele zaken zijn belangrijk te onthouden. Zijn er wijzigingen gemaakt  aan het systeem?, is er een behandeling geweest?, nieuwe vissen… Op het moment dat het gebeurt is het heel duidelijk wat er is gebeurt, maar als er enkele weken later problemen zijn en u krijgt hulp / advies bij de vijver, dan is het meestal moeilijk terug te halen wat er precies is gebeurt de laatste maanden. En juist de geschiedenis is belangrijk bij het oplossen van problemen.

 

Klik op de afbeelding om deze pagina
van het logboek te openen.

Koi

logboek Adviesgroep Koi en vijver - pagina koi

logboek Adviesgroep Koi en vijver – pagina koi

Op het blad Koi wordt bijgehouden welke koi, wanneer gekocht zijn. Waar ze gekocht zijn en of de Koi een quarantaine heeft ondergaan. Er is ruimte voor opmerkingen en voor diverse lengte metingen.

 

Watercontrole’s

logboek Adviesgroep Koi en vijver - pagina water

logboek Adviesgroep Koi en vijver – pagina water

Op het blad watercontroles worden de resultaten bijgehouden van alle watermetingen. Het is hierbij niet altijd noodzakelijk alle testen uit te voeren. Vult u de vijver bijvoorbeeld met kraanwater, dan is een meting op ijzer niet vaak nodig, terwijl als u bronwater gebruikt dit juist wel belangrijk is.

 

Onderhoud

logboek Adviesgroep Koi en vijver - pagina onderhoud

logboek Adviesgroep Koi en vijver – pagina onderhoud

Op het blad onderhoud is ruimte om alle wijzigingen aan de vijver te documenteren.

 

Behandeling

logboek Adviesgroep Koi en vijver - pagina behandeling

logboek Adviesgroep Koi en vijver – pagina behandeling

Misschien wel het belangrijkste wat in een logboek wordt bijgehouden staat op de pagina van behandelingen. Wanneer is welke behandeling waar uitgevoerd? Bij problemen is het echt noodzakelijk te weten wat (qua behandelingen) de geschiedenis van de vijver is.

Nieuw filter opstarten

Adviesgroep Koi en vijver: Bouw koivijver (Koen Schurmann)

Bouw koivijver (Koen Schurmann)

Facebook staat weer vol met enthousiaste verslagen en foto’s.
“Het voorjaar is begonnen en wij gaan een koivijver bouwen!” De meeste vijvers worden tegenwoordig gefilterd met een voorfilter en een bewegend bed.

Adviesgroep Koi en vijver adviseert u om gelijk te starten met het inwerken van het biologische filter. Door nu al te beginnen met het filter opstarten, kunnen straks de eerste problemen voorkomen worden.

Wat doet een filter van een koivijver?

Een filter haalt afvalstoffen uit het water. Zichtbare en onzichtbare afvalstoffen die in het water zijn gekomen kunnen schadelijk zijn voor onze koi. Daarom moeten wij die uit het water filteren.
Het zichtbare afval zal heel duidelijk zijn. Afgevallen blaadjes, vissenpoep en zo halen we uit het water. Maar in het water zit ook onzichtbaar afval, zoals Ammoniak.

Vissen scheiden Ammoniak af via hun kieuwen en ontlasting. Deze Ammoniak is zeer giftig en moet daarom uit het vijverwater gefilterd worden. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van bacteriën die de Ammoniak omzetten in Nitriet. Deze Nitriet wordt weer omgezet in Nitraat. Deze bacteriën hebben een ondergrond nodig om op te leven. Hierdoor bestaat het biologisch filter vaak uit materiaal met een groot oppervlakte, zodat er veel ruimte is voor de bacteriën om aan te hechten.

Adviesgroep Koi en vijver:Stikstofkringloop

Stikstofkringloop

Hoe start een filter

Zodra de eerste vissen de vijver in gaan, komt er Ammoniak in het water. Dit zorgt ervoor dat deze bacteriën (in aantal) gaan groeien. Maar voordat er voldoende bacteriën zijn, zal de Ammoniak gevaarlijk hoog oplopen. Dit noemen wij een Ammoniakpiek.
Vervolgens zullen er voldoende bacteriën zijn om van de Ammoniak Nitriet te maken, maar bacteriën die de Nitriet omzetten in Nitraat zijn er nog niet voldoende. Ook deze bacteriën hebben tijd nodig om te zich te vermenigvuldigen. Daardoor kan vervolgens ook de Nitriet gevaarlijk hoog worden, wat wij de Nitrietpiek noemen. Veel verversen en regelmatig waterwaardes meten is dan ook het advies als een vijver wordt gestart.

Maar zou het niet prettig zijn als het filter al heel veel bacteriën heeft als de eerste vissen komen? In dit artikel leest u simpele handelingen om een biologisch filter op te starten.  Hiermee kan een Ammoniakpiek / Nitrietpiek worden voorkomen of in elk geval beperkt worden.

Achterliggende gedachte

De bacteriën die nodig zijn om Ammoniak en Nitriet af te breken zitten al in het kraanwater, alleen in hele kleine aantallen. Deze bacteriën hebben een plaats waar ze zich kunnen vasthechten en voedsel nodig. Als dat aangeboden wordt gaan ze zich vermenigvuldigen. Het nieuw gekochte filtermateriaal is een uitstekende plaats voor de bacteriën om zich te hechten. Wat Ammoniak uit een fles en wat geduld zijn de overige 2 ingrediënten voor een filter vol met  autotrofe bacteriën, welke de Ammoniak omzetten in Nitriet en Nitriet in Nitraat.

 

Het filter opstarten zonder vissen, zo doe je dat

Benodigdheden:

  • Metselkuip (eventueel 2 in elkaar voor een betere isolatie)
  • Bewegend bed filtermateriaal
  • Luchtpomp (geschikt voor 3 à 4 grote luchtbollen)
  • Ammoniak (concentratie 5% of hoger)
  • Ammoniak testset
  • [optioneel] Aquariumverwarmingselement

 

Voorbereiding:

Het gebruik van een verwarmingselement is optioneel. De bacteriën groeien het snelst rond 22 graden. Echter op kamertemperatuur zal dit proces ook op gang komen. Evenals bij 15 graden. Echter hoe kouder de watertemperatuur, hoe langzamer het gaat.

Adviesgroep Koi en vijver: Filter opstarten

Filter opstarten

Hier zijn 2 metselkuipen gebruikt, om een betere isolatie te krijgen. Het verwarmen zal hierdoor goedkoper worden, maar of dit opweegt tegen de kosten van de 2e metselkuip is niet onderzocht. In de eerste kuip ligt een laag noppenfolie, waarna de 2e metselkuip daarin wordt geschoven.
Door middel van verdeelstukjes zijn 3 luchtbollen op de boden van de bak verdeeld. Het verwarmingselement wordt redelijk in het midden geplaatst. Eventueel kan deze met 2 stenen op zijn plaats worden gehouden.

Zet de verwarming op 22 graden en zet de luchtpomp aan. Zorg ervoor dat er voldoende water in zit, zodat het filtermateriaal goed kan bewegen en niet stil ligt.

Controleer dit regelmatig, zodat het filtermateriaal en het verwarmingselement niet droog komen te liggen.

In dit voorbeeld is gewerkt met kaldness. Echter elk filtermateriaal welke gebruikt wordt in een biologisch filter werkt op dezelfde manier.

De metselkuip mag niet meer dan 2/3 gevuld zijn met filtermateriaal om een goede circulatie van het water te garanderen.

 

 

 

 

Werkwijze:

Adviesgroep koi en vijver: filter opstarten

Filter opstarten

Bij de bouwmarkt of supermarkt zijn verschillende concentraties Ammoniak te koop. Hoe hoger de concentratie, hoe minder wordt gebruikt. Voeg 20 ml ammoniak toe, roer goed (wacht even) en test het water op Ammoniak. Indien de test op de 3e of 4e kleurenschaal uit komt, dan is het water goed, voeg anders opnieuw wat ammoniak toe en herhaal de test.

Controleer dagelijks of er nog voldoende water in de bak zit. Vul indien nodig water bij.

Test elke 3 dagen opnieuw het water op het Ammoniak gehalte. Voeg weer Ammoniak toe om het testresultaat tussen de 3e en 4e kleur op de kleurenkaart te houden.

Ververs wekelijks 30% van het water en vul dan weer de Ammoniak aan.

U zilt merken dat er in het begin weinig toevoeging nodig is en dat dit na enige tijd toe neemt. Op een gegeven moment (gem. 3 weken) zal dit stagneren en is elke keer dezelfde hoeveelheid nodig. Vanaf dat moment kunt u meer op gevoel gaan toevoegen en bijvoorbeeld 1x per week testen.

 

Als de vijver klaar is en de vissen komen:

Als de eerste vissen in de vijver komen wordt het tijd om een deel van het filtermateriaal in het filter te plaatsen. Haal (bijvoorbeeld 1/3 deel) van het filtermateriaal uit de bak, laat dit even uitdruppelen en plaats het dan in het filter.

Vul de metselkuip bij met water en eventueel nieuw filtermateriaal. Daardoor zal het nieuwe materiaal ook bewoond gaan worden door bacteriën. Controleer het water regelmatig.

Plaats dit filtermateriaal in de filterlijn. Vul dit aan met eventueel overig nieuw filtermateriaal.

 

Samengevat

Op het moment dat de eerste vissen in de vijver komen start de vervuiling van het water. Een nieuw filter bevat op dat moment niet genoeg bacteriën om al het Ammoniak en Nitriet af te breken. Door het filtermateriaal eerst een tijd in water met Ammoniak te plaatsen, groeien deze bacteriën al op het filtermateriaal, zodat als de vissen komen het filter een voorsprong heeft en zo veel problemen kunnen worden voorkomen.

Tekst:  René Grootscholten
Foto’s:  René Grootscholten
Koen Schurmann

Water: pH-waarde

Gezond water is het belangrijkste van onze vijver. Immers hierin leven onze koi. Een vaak gehoord gezegde is: “Koi houden is water houden”. Daarmee wordt bedoeld dat als we onze vissen gezond willen houden, wij ervoor moeten zorgen dat er een gezonde leefomgeving is, dus kwalitatief goed water.  De pH-waarde is daar een belangrijk onderdeel van.

Wat is pH ?

De pH is een cijfer dat de zuurgraad van het water aangeeft. pH-waardes lopen van 0 tot 14 waarbij 1 de zuurtegraad het hoogst is en bij 14 het meest basisch (tegenovergestelde van zuur). Een pH van 7 word gezien als neutraal. Belangrijk om te weten is dat de tussenliggende waardes keer tien zijn. Een pH-waarde van 9 zal dus 10 keer zo basisch zijn als een pH van 8, en 100 keer zo basisch als een pH van 7 (10 maal 10).

Adviesgroep koi en vijver, schaal pH-waarde

pH schaal, Koi houden van een pH tussen de 7 en de 8

Hoe test je de pH-waarde?

De meest betrouwbare manier van testen is door een druppelset te gebruiken. Volg de instructies van deze set en hanteer de eventueel aanbevolen wachttijd.

Wat te doen bij een te afwijkende pH-waarde?

Het belangrijkste is dat wij ons bewust zijn dat onze koi gevoelig zijn voor een verandering in de pH. Als hierin gestuurd moet worden, zal dit geleidelijk moeten gaan.
Als om welke reden dan ook de pH gezakt is naar een waarde onder de 6, dan kunnen we niet zomaar al het water verversen. Dit zal geleidelijk moeten gebeuren verdeeld over verschillende dagen.

De pH van het water wordt ook stabiel gehouden door de KH. Dit komt in de vijver door met kraanwater te verversen.
De pH beïnvloeden met middeltjes raden wij af.

Interessante links:

Wikipedia Wikipedia – pH
KoiQuestion van accuzuur tot gootsteenontstopper
voorkom een crash met kraanwater
Cursus Cursussen waterkwaliteit

Water: KH-waarde

Gezond water is het belangrijkste van onze vijver. Immers hierin leven onze koi. Een vaak gehoord gezegde is: “Koi houden is water houden”. Daarmee wordt bedoeld dat als we onze vissen gezond willen houden, wij ervoor moeten zorgen dat er een gezonde leefomgeving is, dus kwalitatief goed water. Welke rol speelt de KH-waarde daarbij?

Wat is KH?

KH  of carbonaathardheid is een stof die ervoor zorgt dat de pH in het water stabiel blijft. Het afbreken van de Ammoniak heeft invloed op de zuurtegraad van het water. Echter zal deze niet veranderen zolang er voldoende KH in het water is. Zodra de KH op is, zal ook de pH gaan veranderen wat ernstige gevolgen kan hebben voor koi.

KH zit gewoon in het kraanwater, in de ene regio wat meer dan in de andere regio.

KW-waarde Waterhardheid per gemeente

waterhardheid kaart

De KH waarde van onze vijver zou minimaal 4, het liefst 5 of hoger moeten zijn. Om KH toe te voegen aan de vijver, is het gebruikelijk wekelijks water te verversen.

 

Hoe test je de KH-waarde?

De meest betrouwbare manier van testen is door een druppelset te gebruiken. Volg de instructies van deze set en hanteer de eventueel aanbevolen wachttijd.

Wat te doen bij een te lage KH-waarde?

De KH waarde van onze vijver zou minimaal 4, het liefst 5 of hoger moeten zijn. Bij een maandelijkse controle zou dit voldoende moeten zijn om een eventuele pH-crash te voorkomen.

Echter aan de KH kan je ook zien of er voldoende water wordt ververst, om overige afvalstoffen uit de vijver te halen. Om te controleren wat de KH-waarde in de vijver minimaal mag zijn, moet ook eenmalig het kraanwater worden getest. Het water in de vijver mag niet meer dan 1 waarde lager zijn dan de waarde van het kraanwater. Indien dat wel zo is, dan zal er meer moeten worden ververst.

 

Interessante links:

Wikipedia Wikipedia – KH
KoiQuestion voorkom een crash met kraanwater
Cursus Cursussen waterkwaliteit

Water: Ammoniak-waarde

Gezond water is het belangrijkste van onze vijver. Immers hierin leven onze koi. Een vaak gehoord gezegde is: “Koi houden is water houden”. Daarmee wordt bedoeld dat als we onze vissen gezond willen houden, wij ervoor moeten zorgen dat er een gezonde leefomgeving is, dus kwalitatief goed water. Hoe belangrijks is de Ammoniak-waarde?

Wat is Ammoniak?

Ammoniak is de afvalstof van de vis. Voor 75% komt dit uit de kieuwen. De overige 25% komt uit ontlasting. Ammoniak is erg giftig en moet daarom zo snel mogelijk uit het water worden gehaald. door middel van een (biologisch) filter. Bij het afbreken van Ammoniak wordt deze omgezet in Nitriet, welke op zijn beurt weer wordt omgezet in Nitraat.

Adviesgroep Koi en vijver:Stikstofkringloop

Stikstofkringloop – Ammoniak is de 1e stap in deze kringloop

Hoe test je de Ammoniak-waarde?

De meest betrouwbare manier is door een druppelset te gebruiken. Volg de instructies van deze set en hanteer de aanbevolen wachttijd.

Met een druppelset wordt  Ammonia waarde gemeten. Deze waarde wordt in de volksmond gebruikt als Ammoniak waarde.  Alle Ammoniak (NH3) en Ammonium (NH4+) bij elkaar is Ammonia. Ammonium is gelukkig veel minder giftig dan Ammoniak. Met de pH en temperatuur kan worden berekend hoeveel Ammoniak in het water zit. Maar dit is minder belangrijk gezien beide stoffen niet in de vijver horen.


 

Wat te doen bij een te hoge Ammoniak-waarde?

Er hoort geen Ammoniak (meetbaar) te zijn in het water. Als dat wel zo is, dan is het filter nog niet in staat alles af te breken. Indien een Ammoniak wordt gemeten hoger dan de tweede kleurenschaal op de testset wordt aanbevolen direct 50% van het water te verversen.

Eventueel kan Zeoliet in het filter worden bijgezet. Namelijk Zeoliet kan Ammoniak adsorberen. Omdat de Zeoliet de Ammoniak “opneemt”, zal er minder in het water aanwezig zijn. Laat het in de vijver tot de Ammoniak een paar dagen stabiel (bijna) 0 is. Daarna wordt de Zeoliet in kleine porties uit de vijver verwijderd. Hierdoor kan het filter mee ‘groeien’.

Zeoliet raakt “vol” met Ammoniak.
Als dat het geval is kan deze geregenereerd worden door in een zoutbadje te spoelen.
Handel dan als volgt:
– Pak een grote emmer en vul die met water
– Los 30 gr. zout per liter water hierin op
– Stop de zeoliet hierbij
– Belucht de emmer voor enkele uren
– Spoel de zeoliet goed uit
– Bewaar de zeoliet in water of stop het terug in het filter
Zeoliet is dus herbruikbaar!

 

Interessante links:

Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Ammoniak
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeoliet
KoiQuestion http://koiquestion.com/nl/2016/04/12/ammoniak-ammonium-en-ammonia-lekker-verwarrend/
http://koiquestion.com/nl/2017/04/08/mooi-groen-is-niet-lelijk/
Interkoi  http://www.interkoi.eu/nieuws/column-van-rini/meten-is-weten-1
Cursus http://koitoday.nl/cursussen/waterkwaliteit

Water: Nitriet-waarde

Gezond water is het belangrijkste van onze vijver. Immers hierin leven onze koi. Een vaak gehoord gezegde is: “Koi houden is water houden”. Daarmee wordt bedoeld dat als we onze vissen gezond willen houden, wij ervoor moeten zorgen dat er een gezonde leefomgeving is, dus kwalitatief goed water. De Nitriet-waarde is hier een belangrijk onderdeel van. Hoe belangrijks is de Nitriet-waarde?

Wat is Nitriet?

Nitriet is een afvalstof die vrij komt bij het afbreken van Ammoniak in onze filters. Het is een uiterst giftige stof en moet daarom ook zo snel mogelijk worden afgebroken (in hetzelfde biologisch filter). Uiteindelijk zal het worden omgezet in Nitraat, een voedingsstof voor planten.

Adviesgroep Koi en vijver: Stikstofkringloop Nitriet-waarde

Stikstofkringloop – Nitriet is de 2e stap in deze kringloop

Hoe test je de Nitriet-waarde?

De meest betrouwbare manier van testen is door een druppelset te gebruiken. Volg de instructies van deze set en hanteer de eventueel aanbevolen wachttijd.

Wat te doen bij een te hoge Nitriet-waarde?

Een concentratie van 0,2 mg per liter vijverwater is op den duur al schadelijk voor de vissen. Door veel te verversen kan de Nitriet uit de vijver worden gehaald. Regelmatig meten is van belang om te kijken of de concentratie Nitriet in het water toe of afneemt.

Eventueel kan het toevoegen van Zout aan het water (2kg/m3). Zout zorgt ervoor dat de problemen die een koi heeft met een te hoge Nitriet concentratie kleiner worden. Het is dus geen oplossing, maar helpt de koi, terwijl de vijver eigenaar het Nitriet probleem op lost.
Let hierbij wel op, Zout wordt ook gebruikt om Zeoliet (zie Ammoniak) te regenereren. Als er Zeoliet in de vijver wordt gebruikt, kan niet tegelijkertijd Zout aan het water worden toegevoegd (immers de Zout zorgt ervoor dat de Ammoniak uit de Zeoliet vrij komt).

Interessante links:

Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Nitriet
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeoliet
KoiQuestion http://koiquestion.com/nl/2017/04/08/mooi-groen-is-niet-lelijk/
 InterKoi  http://www.interkoi.eu/nieuws/column-van-rini/meten-is-weten-2
Cursus http://koitoday.nl/cursussen/waterkwaliteit

Water: Nitraat-waarde

Gezond water is het belangrijkste van onze vijver. Immers hierin leven onze koi. Een vaak gehoord gezegde is: “Koi houden is water houden”. Daarmee wordt bedoeld dat als we onze vissen gezond willen houden, wij ervoor moeten zorgen dat er een gezonde leefomgeving is, dus kwalitatief goed water. Hoe belangrijks is de Nitraat-waarde?

Wat is Nitraat?

Nitraat is een voedingstof voor planten. Het komt in onze vijver doordat het filter Ammoniak omzet in Nitriet en daarna in Nitraat. Ofschoon het niet echt schadelijk is voor de vissen, is het niet raadzaam de waarde te hoog op te laten lopen. Maar daar waar Ammoniak en Nitriet juist helemaal niet aanwezig horen te zijn in het water, is een Nitraat-waarde kleiner dan 50 geen enkel probleem.

Adviesgroep Koi en vijver:Stikstofkringloop

Stikstofkringloop – Nitraat is de 3e stap in deze kringloop

 

Hoe test je de Nitraat-waarde?

De meest betrouwbare manier van testen is door een druppelset te gebruiken. Volg de instructies van deze set en hanteer de eventueel aanbevolen wachttijd.

Wat te doen bij een te hoge Nitraat-waarde?

Nitraat is de laatste stof van de kringloop en wordt in de natuur opgenomen door planten. Omdat de verhouding planten – water – vissen in de vijver niet te vergelijken is met de natuur, heeft een vijver een filter nodig. Daarmee wordt het water schoon gemaakt van zichtbaar en onzichtbaar vuil. Als alle giftige stoffen uit het water zijn, blijft er Nitraat over.
Deze kunnen we alleen uit de vijver halen door te verversen.

Interessante links:

Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Nitraat
KoiQuestion http://koiquestion.com/nl/2016/04/12/ammoniak-ammonium-en-ammonia-lekker-verwarrend/
Interkoi  http://www.interkoi.eu/nieuws/column-van-rini/meten-is-weten-3
Cursus http://koitoday.nl/cursussen/waterkwaliteit

Waarom zijn er in het voorjaar toch altijd weer zoveel problemen in de vijver?

Maart roert zijn “Koi” staart en april heeft ook een eigen wil!

Het voorjaar is in aantocht en de natuur is druk bezig om te ontwaken uit zijn winterslaap. De temperaturen gaan omhoog en de winterkappen worden massaal van onze vijvers afgehaald. We willen immers zó graag “eindelijk” onze koi weer kunnen zien én natuurlijk ook gaan voeren, want de koi vragen hier met wijd opengesperde bekken om?

Adviesgroep Koi en vijver: voorjaar.

Koi vraagt om voer.

Maar juist in deze periode van het jaar zijn de temperatuurverschillen nog enorm groot waardoor ook de watertemperatuur gaat schommelen en daarom vaak onstabiel is. Als het lang koud blijft, of als de temperatuur ineens een terugval krijgt heeft dat grote gevolgen voor de gezondheid van onze koi.

De onzichtbare wedloop!

Na de winter is de balans verstoord, zodra de temperaturen omhoog gaan begint er een onzichtbare wedloop om deze weer te herstellen. Dit is voor onze koi een bijzonder stressvolle en gevaarlijke tijd. Eigenlijk gebeurd er in deze periode van het jaar van alles tegelijk, hierbij spelen verschillende partijen een rol en dat is best ingewikkeld.

De partijen die een rol spelen.

Dit zijn de vissen, de bacteriën die ons filter en de vijver bevolken, algen en (ziekmakende) parasieten.

Wat gebeurd er nu eigenlijk precies.

  • Doordat de vissen weer actiever worden en omdat we onze koi gaan voeren stijgt de hoeveelheid afvalstoffen in de vijver.
  • Deze afvalstoffen zijn voedsel voor “de voor ons nuttige” bacteriën, maar ook voor algen.
  • De bacteriën die in de zomer deze afvalstroom zonder problemen kunnen omzetten naar “voor koi” onschadelijke stoffen zijn in de winterperiode gereduceerd tot zéér weinig. Het voedsel aanbod voor de bacteriën is daarom ineens te groot. Er zijn op in het voorjaar plotseling veel meer bacteriën nodig om “het werk” te doen!
  • Bacteriën vermeerderen zich door te delen en dat heeft gewoon “veel” tijd nodig. Juist bij lage temperaturen gaat deze deling heel langzaam.
  • Gevolg; De schadelijke stoffen in de vijver worden dus niet of onvoldoende verwijderd. De leefomgeving van onze koi verslechterd en de vissen lopen gevaar om vergiftigd te worden door hun eigen afvalproduct!
  • Een tweede gevolg is dat de vijver groen wordt en eigenlijk is dat positief omdat de algen op dat moment ook een gedeelte van de schadelijke stoffen gaan consumeren. Een nadeel hiervan is dat deze algen schommelingen in de pH kunnen veroorzaken.
  • Tenslotte hebben we nog te maken met soms “levensbedreigende” parasieten die er voor zorgen dat onze koi het enorm zwaar kunnen krijgen. Met het stijgen van de temperaturen vermeerderen sommige parasieten zich enorm snel! Op dat moment is een verzwakte koi die na de winterperiode zijn weerstand en immuniteit nog moet opbouwen een heel geschikt slachtoffer.

 

Zichtbare gevolgen.

De gevolgen zijn zichtbaar doordat vissen zich duidelijk niet prettig voelen en dit tonen door afwijkend gedrag of veranderende uiterlijke kenmerken. Vissen gaan soms met geknepen vinnen rondzwemmen, of voor de uitstroom van het filter hangen. In andere gevallen gaan ze zelfs apathisch op de bodem liggen. Een ander fenomeen zijn springende koi, omdat ze proberen aan hun verslechterde leefomgeving te ontsnappen. Nog een symptoom is een versnelde kieuwbeweging, lucht happen of bellen blazen, rode adertjes, een witte waas over de vis of zelfs uitstaande schubben.

Dit zijn allemaal symptomen van een verslechterde waterkwaliteit of de aanwezigheid van parasieten.

Wat kunnen we hieraan doen?

Het begrijpen van deze opstartperiode (in het voorjaar) is een hele belangrijke stap in de goede richting. Gedoseerd beginnen met voeren is enorm belangrijk! Dit kan de plotselinge afvalstroom verminderen. Vervolgens is het enorm belangrijk om zelf de waterwaardes goed in de gaten te houden! Hierdoor “weet” u gelijk wanneer de hoeveelheid ammoniak en daaropvolgend de nitriet waarden omhoog gaan. Op dat moment kunt u actie ondernemen door minder voer te gaan geven. Probeer op dat moment extra water in de vijver te verversen (de schadelijke stoffen worden hierdoor deels verwijderd). Laat de vijver gerust eerst even groen worden en zet niet direct de UV-lamp aan. De algen kunnen eerst meehelpen doordat ze de schadelijke stoffen ook consumeren. Op deze manier kunt u het opstartproces zo goed mogelijk begeleiden. Maar hou daarbij wel de pH schommelingen in de gaten.

Vervolg.

In de ideale situatie gaan de temperaturen in het voorjaar gestaag omhoog en zal ook de watertemperatuur gaan stijgen. Door deze hogere temperaturen gaat het delen van de bacteriën sneller en zal het biologische filter de afvalstroom beter kunnen bijbenen. Eigenlijk zou pas op dat moment de UV-lamp zo nu en dan even aangezet kunnen worden. Doe dat wel gedoseerd, want de algen moeten niet van de ene op de andere dag door het UV-licht worden gedood! Omdat ze gedeeltelijk de afvalstoffen nog steeds verwerken. Door te zorgen dat de algen langzaam verdwijnen krijgen de filterbacteriën de kans om dit proces geleidelijk over te nemen. Als er veel draadalgen in de vijver aanwezig zijn, probeer deze dan handmatig, consequent te verwijderen!

Conclusie.

Het voorjaar is een complexe periode die voor onze koi veel stressvolle situaties oplevert. Als het een langere periode koud blijft of als er veel pieken en dalen in de temperaturen zijn zal dit het opstarten van het gehele filtersysteem negatief beïnvloeden, met alle nadelige gevolgen van dien. Probeer dit “proces van opstarten” zo goed mogelijk te begeleiden door de waterwaardes regelmatig te meten en waar mogelijk in grijpen op de momenten dat het niet goed gaat. “Meten is weten immers”?

Adviesgroep Koi en vijver, water testen.

Meten is weten!

Een microscoop tenslotte is voor iedere koihobbyist een heel nuttig hulpstuk.
Door cursussen te volgen lukt het om zelf een diagnose te stellen en parasieten te herkennen.

Natuurlijk kunt u bij twijfel of onzekerheid altijd een beroep doen op de Adviesgroep Koi en vijver. We willen graag helpen door langs te komen en samen met u te kijken naar wat er aan de hand is en hoe dit opgelost kan worden.

Tekst: Alie de Boer.
Foto’s: Alie de Boer.

 

 

 

 

Is zure regen schadelijk of valt dat mee?

Zure regen.

Vanmorgen werd ik rond 4 uur wakker gemaakt door moedertje natuur die grote regendruppels tegen ons raam gooide. Herinneringen aan de Holland Koi Show van verleden jaar gingen door mijn gedachten, waar we ook zulke hoosbuien hadden maar toen in een tentje sliepen. Lachend dacht ik nog even aan de zure regen. Regen die de pH van de vijver helemaal omver zou gooien en viel ik toch weer in slaap.

Effect op de vijver?

Later bij mijn eerste kop koffie realiseerde ik, dat ik eigenlijk helemaal niet weet hoe zuur (zure)regen is… En als je dat niet weet, weet je ook niet wat het effect kan zijn op de vijver. Dus hebben we de testset erbij gepakt en zijn we de bloementuin in gegaan opzoek naar een emmer of zo waar wat regenwater in verzameld was.

Naar mijn verwachting was het water niet zo zuur dat een normale testset het niet kan meten. Ik kwam uit op een pH rond de 6,5. Maar wat heeft dat dan voor effect op de vijver? Aan de pH van de vijver kon ik nog niet veel zien, die zat nog steeds op 8. Maar het regende natuurlijk ook nog maar 1 nacht.Adviesgroep Koi en vijver - pH verschil bij mengen regen met vijverwater.

Stel dat de vijver voor de helft vol loopt met regenwater wat is de pH dan?

Ik kwam uit op een pH van 7,5 Maar hoe groot is de kans dat je na veel regen een verhouding van 50% vijverwater en 50% regenwater krijgt??

Conclusie

Na wat mengsels van vijverwater en regenwater te hebben gemaakt durf ik wel te concluderen dat ‘zure’ regen niet veel invloed heeft op de gemiddelde koivijver. De kans dat er door normale regenbuien een mengsel ontstaat met meer dan 50% regenwater lijkt me heel klein. Maar indien er constructies zijn toegepast waarbij verversing met regenwater wordt gedaan, kan het mogelijk zijn dat regenwater wel voor een plotselinge pH verandering zorgt. De testen zijn maar eenmalig uitgevoerd met een normale druppelset (en met water uit een regenbui).

Geen harde conclusie

Wetenschappelijk natuurlijk veel te weinig om harde conclusies te trekken. Ik hoop echter wel dat u na het lezen van deze tekst zich geen zorgen meer maakt over uw koi als het een dag regent.

Tekst en foto: René Grootscholten